Í ár eiga alþjóðasamtök lífrænu hreyfingarinnar (IFOAM) 50 ára afmæli, Evrópuhreyfingin 20 ára afmæli og Asíuhreyfingin 10 ára afmæli. Til að marka þessi tímamót hefur IFOAM staðið fyrir kynningarherferð til að fagna ávinningi lífræns landbúnaðar fyrir jörðina og íbúa hennar.
Ár lífrænnar hugsunar miðar að því að vekja athygli á því hvernig lífrænn landbúnaður getur verið leið til að takast á við hungur og vannæringu, ásamt öðrum áskorunum, þar á meðal fátækt, vatnsnotkun, loftslagskreppunni sem og ósjálfbærri framleiðslu og neyslu. Til að benda á hina ýmsu ávinninga sem jarðarbúar geta hlotið af lífrænni ræktun hefur IFOAM sett upp nokkra áhersluflokka til umhugsunar og eru þeir eftirfarandi:
Loftslagskreppa:
Vissir þú að stórframleiðsla og notkun tilbúins áburðar við ræktun matvæla veldur mikilli losun gróðurhúsalofttegunda um allan heim? Umskipti yfir í lífrænan landbúnað geta mótað loftslagsþolin matvælakerfi með því að:
- Draga úr gróðurhúsalofttegundum, sérstaklega nituroxíði, þar sem enginn köfnunarefnisáburður er notaður og tap á næringarefnum er í lágmarki
- Setja kolefni aftur í jarðveginn með því að hafa hann þakinn plöntum, auka fjölbreytileika uppskerunnar, jarðgerð og með vandlega skipulagðri beit
Líffræðilegur fjölbreytileiki:
Vissir þú að iðnaðarlandbúnaður skaðar vistkerfi okkar og líffræðilegan fjölbreytileika? Lífrænir bændur hjálpa til við að breyta þessu með því að:
- Útvega mat og skjól fyrir dýralíf sem finnast á sínum bæjum
- Viðhalda heilbrigðum jarðvegi og jarðvegsdýralífi eins og ánamöðkum
Jarðvegur:
Vissir þú að við erum að missa 30 fótboltavelli af jarðvegi á hverri mínútu vegna óábyrgra búskaparhátta? Án heilbrigðs jarðvegs getum við ekki ræktað næringarríkan mat. Lífrænir bændur byggja og næra heilbrigðan, frjóan jarðveg með því að:
- Nota rotmassa, rækta þekjuplöntur og nota ræktunarskipti sem og milliræktun
- Samþætta ræktun og dýr, draga úr ofbeit og auðvelda endurvinnslu næringarefna á bæjum
Matvæla- og næringaröryggi:
Vissir þú að margir bændur sem rækta matinn okkar þjást af fæðuóöryggi? Lífrænn landbúnaður getur hjálpað til við að ná fæðu- og næringaröryggi með því að:
- Bæta hefðbundna uppskeru í landbúnaði án þess að neyða framleiðendur til að verða háðir tilbúnum aðföngum
- Tryggja viðnám gegn loftslagskreppunni
- Standa vörð um vistkerfisþjónustu og líffræðilegan fjölbreytileika sem skiptir sköpum fyrir matvæli og landbúnað
- Bjóða upp á fjölbreytt, hollt og næringarríkt fæðuframboð fyrir bændafjölskyldur og samfélög. Sé rétt að staðið getur landbúnaður veitt öllum næringarríkt fæði, skapað mannsæmandi tekjur og verndað umhverfið.
Sjálfbær þróun:
Vissir þú að þótt iðnaðarlandbúnaður hafi aukið framleiðni hefur hann einnig skaðað bændasamfélög og umhverfið? Lífrænn landbúnaður getur hjálpað til við að breyta þessu með því að :
- Auka og koma á stöðugleika uppskeru, auk þess að bæta viðnám gegn meindýrum og sjúkdómum
- Draga úr fátækt með því að minnka skuldir sem verða til vegna kaupa á dýrum efnafræðilegum aðföngum
- Stuðningur við bændur við að beita náttúruvænum starfsháttum sem stuðla að góðri heilsu fyrir alla
Heilsa:
Vissir þú að notkun eitraðra varnarefna og áburðar á bæjum hefur 26-faldast á undanförnum 50 árum? Þetta skaðar bændur, dýralíf og umhverfi okkar. Lífrænn landbúnaður viðheldur og eykur heilsu fólks og jarðar með því að:
- Meðhöndla meindýr og sjúkdóma með blöndu af ræktunarskiptum, lífrænu eftirliti og lífrænum aðföngum sem valda mjög litlum eiturefnafræðilegum áhyggjum
- Banna venjubundna notkun sýklalyfja og taka á helstu orsökum sýkinga og sjúkdóma í búfé
- Hjálpa til við að útvega öruggan mat fyrir okkur öll
Styrkja lífsviðurværi:
Vissir þú að auðlindafrekt búskaparkerfi hefur ýtt mörgum bændum út í fátækt? Lífrænn landbúnaður hjálpar til við að styrkja lífsviðurværi með því að:
- Draga úr framleiðslukostnaði matvæla og stuðla að hærri tekjum til bænda og hjálpa þeim þannig að fjárfesta í framtíðinni
- Berjast gegn fátækt með því að lækka skuldir, til dæmis vegna kaupa á dýrum tilbúnum aðföngum og auka arðsemi af fjárfestu vinnuafli
- Bjóða upp á tekjustofna, til dæmis yfirverðsmarkaði eða ívilnandi innkaupakerfi
Fjölskyldubændur:
Vissir þú að fjölskyldubýli framleiða um 70% af matvælum heimsins? Lífrænn landbúnaður styður fjölskyldubúskap með því að:
- Halda uppi atvinnu í dreifbýli þar sem lífrænn landbúnaður er vinnufrekari en hefðbundinn landbúnaður
- Auka frjósemi jarðvegs og þol gegn matvælaframleiðslu í ljósi óvissu loftslagskreppunnar
- Sameina hefðbundna, frumbyggjaþekkingu með nýstárlegum, vísindatengdum búskaparaðferðum til að varðveita jarðveginn, auka uppskeru og vernda umhverfið
Jafnrétti kynjanna:
Vissir þú að konur á landsbyggðinni eru næstum helmingur vinnuafls í landbúnaði? Lífrænn landbúnaður getur stuðlað að jafnrétti kynjanna með því að:
- Styðja konur, sem oft gegna lykilhlutverki í að sjá um mataræði fjölskyldunnar, með aðgang að hollari, fjölbreyttari og næringarríkari mat
- Veita sjálfbæra landbúnaðarhætti sem forðast notkun efnafræðilegra aðfanga, svo sem skordýraeiturs, sem hefur neikvæð áhrif á heilsu bænda
- Efla þekkingarfreka starfshætti með tæknilegum upplýsingum og þjálfun, sem gerir konum kleift að vinna sjálfstætt
Dýravelferð:
Vissir þú að ein besta leiðin til að tryggja að þú sért ekki að neyta verksmiðjuræktaðrar vöru sem eru fullar af sýklalyfjum er að kaupa lífrænt? Lífrænn landbúnaður þýðir að dýr á lífrænum búum:
- Hafa aðgang að beitilandi, stærra lausagöngusvæði og góðar jarðvegsaðstæður
- Fá fæðu sem er eins náttúruleg og mögulegt er og laus við erfðabreyttar lífverur
- Hafa aðgang að beit á lífrænum haga þar sem eingöngu er notaður náttúrulegur áburður
- Eru aðeins gefin lyf ef þau eru veik, ekki reglulega
Heimild: IFOAM